Eerste termijn:

Voor ons ligt de programma begroting 2024. Net als vele sprekers voor ons beginnen wij met het uitspreken van de waardering naar onze medewerkers voor het opstellen hiervan. In deze rumoerige tijden, instabiliteit en problemen buiten onze invloedsfeer is het niet eenvoudig om een duidelijk beeld te geven van de toekomst. Dank hiervoor.

Waar wij moeite mee hebben in deze begroting is de wijze waarop er politieke invulling wordt gegeven aan de koers en ambities van Assen. Er staan ook behoorlijk wat uitdagingen nog op ons te wachten, bovenop alle uitdagingen die we al hebben. 

In onze bijdrage voor de Kaderbrief 2024 hadden wij gezegd dat er een grote hoeveelheid onderzoeken en nog uit te werken plannen staan voor 2024. Net als in 2023. En het is natuurlijk goed om te zien dat er onderzoek gedaan wordt voordat we zomaar dingen gaan doen. En als dat dan iets oplost, verbetert of toevoegt, is het dan in tijd en geld ook de meest verstandige keuze om te maken? Is dit de oplossing met de meeste impact, die het makkelijkste te maken valt, die zoveel mogelijk mensen helpt, en dat alles voor een prijs die wij er ook voor kunnen en willen betalen. Kortom, het maken van een begroting. Wat gaan we doen en hoe geven we ons geld uit.

En dan schuurt het, want heel veel van de mogelijke oplossingen zijn vooralsnog alleen een onderzoek, en voordat we van een onderzoek naar uitvoering en het daadwerkelijk oplossen van problemen gaan, zijn we ook weer teveel tijd verder. Want als er een onderzoek gepland staat 2024, is het dan ook reëel om te oplossing in dat jaar te verwachten?

En wat doen we dan wel? Dweilen met de kraan open. We lossen met tijdelijk geld en eenmalige bijdragen iets ook tijdelijk op. Een permanente oplossing, de kraan dicht, dat moet later gebeuren. Maar wat gebeurt er daadwerkelijk? Veel natte doeken, en toch stijgend water, veel tijd en moeite en toch steeds meer mensen met het water aan de lippen. Dan is een dweil leuk, maar wanneer gaat de kraan echt dicht. Bijvoorbeeld de tijdelijke toeslagen energie, het kindpakket, sport en cultuurfonds, ondersteuning GKB. Sommige zijn dan nu wel van structurele aard, maar het onderliggende probleem wordt daar niet door opgelost. 

Nog een voorbeeld: Een plek voor jongeren in de stad, eerst onderzoek, dan kijken wat mogelijk is. We zouden meters gaan maken, want de jongeren die nu bijdragen, zijn over een jaar waarschijnlijk uit Assen vertrokken. De opdracht was, doe iets MET jongeren in Assen. Maar met de 278000 euro per jaar, doen we tot nu toe nog niets voor jongeren. En dat is jammer want we waren zo goed bezig. Het jongerenplan uit Assen, wordt zeer gewaardeerd door organisaties in heel Nederland: zoals het Kinderrechtencollectief 

We hebben een heel aantal concrete ambities benoemd in de begroting 2024, zoals nieuwbouw van het milieupark. Maar ook, een openluchtzwembad, een overkapping voor de wielerbaan en een TT museum. Allemaal dingen die we volgens de begroting gaan onderzoeken of doen. Maar het meeste hiervan is niet financieel omkaderd, terwijl de kosten allemaal hoog zijn.

In de begroting zien we heel veel dweilen met de kraan open. Bijvoorbeeld voor Laaggeletterdheid, geen extra budget maar wel stijgende laaggeletterdheid. En bij cultuur, de cultuurcoaches betalen uit bestaand cultuur budget. We zetten ons in voor verbeteren toegankelijkheid, acceptatie van LHBTIQ+ en bestrijden van racisme, maar zien dit nog niet structureel terug in de begroting. Dierenwelzijn is niet alleen zorgen voor huisdieren, maar voor alle dieren, want dat is pas echt natuurinclusief! De huiskat staat immers niet op uitsterven, maar de bijen wel. Klimaatadaptatie: De insteek is geen verergering, maar de bestaande effecten worden niet aangepakt. Een mooier voorbeeld van dweilen met de kraan open konden wij niet bedenken.

Voorzitter, onze conclusie: we moeten aan het werk. Als we in deze periode nog iets willen realiseren, dan moeten we nu echt aan de slag. Wij zouden als raad gaan samenwerken om Assen mooier en leefbaarder te maken. Wij hebben ons best gedaan om in het afgelopen jaar een voorbeeld te vinden waar deze samenwerking mooi tot zijn recht kwam, maar het is ons niet gelukt. Wij kunnen niet iets bedenken waar dit dan zo heeft gewerkt.

Als we op deze voet zo doorgaan, dan gaan we in deze periode niets nieuws meer realiseren. Ook voor 2024 staat er nog geen concrete uitwerking gepland van de torenhoge ambities en verbeteringen aan onze mooie stad. Zelfs als het, zoals beloofd, bij de Kaderbrief 2025 komt dan is er feitelijk geen mogelijkheid meer om nog een schop in de grond te zetten in deze collegeperiode. Geen Museum, geen zwembad, geen jongerencentrum, geen oplossingen.

Tweede termijn:

Zoals de fractie van GroenLinks in de eerste termijn al gezegd heeft, missen wij de nieuwe projecten in de lange termijn begroting. Wij missen hiervan de geschatte kosten voor een helder beeld van de investeringen en reserves in de komende jaren. Kan het College ons een overzicht sturen van deze projecten en de daarbij geschatte investeringen, zodat we alsnog inzicht krijgen in de totale investeringen in de toekomst en de invloed hiervan op de algemene reserves.

Een voorbeeld voor kosten die wij missen zijn de kosten voor de milieustraat. Vanuit de laatste informatiesessie weten we dat de noodzakelijk investering hiervan tussen de 6 en 8 miljoen euro zal bedragen. Dit had GroenLinks graag terug gezien in de meerjarenbegroting. Evenals de geschatte kosten van de andere grote projecten.

Toch zal GroenLinks niet tegen stemmen, deze begroting zet bestaand beleid voort en dat is noodzakelijk om de gemeente Assen goed te laten draaien.

Er is maandag nog veel gesproken over het groen, hittestress en maaibeleid. Voor GroenLinks staat biodiversiteit altijd voorop en moet er bij alle planvorming gekeken worden naar bestaand groen. Dus niet kappen, maar de nieuwe plannen aanpassen naar het bestaand groen.

En wat betreft het betrekken van de Asser Jongeren is GroenLinks enthousiast. Het toepassen van een jongerenbegroting, waar de jongeren gaan bepalen waar geld aan besteed wordt is echt een voorbeeld van jongerenparticipatie. Wat wij hier wel missen is duidelijkheid over een voorziening, waar jongeren kunnen samenkomen. Weer een onderzoek kost veel tijd, een tijdelijke voorziening zou mooi zijn. Deze wens sluit heel mooi aan bij de motie van de PvdA.

Participatie vindt GroenLinks belangrijk, het goed betrekken van inwoners en het gebruiken van de kracht van deze inwoners is nodig. Dat kan via het Asser Panel, projectparticipatie en ook via burgerberaden. Daarom dienen we de motie Burgerberaad van de PvdA mee in.

Het veilig maken van zebrapaden vindt GroenLinks ook zeer belangrijk, veiligheid voor voetgangers in het verkeer staat voorop. We staan dan ook achter de motie van het CDA. Wat GroenLinks betreft mag er ook gekeken worden naar de toegankelijkheid van zebrapaden, de koepelorganisatie Iederin heeft hier een zebrapadencheck voor ontwikkeld.

Sociale initiatieven in de woningbouw moeten beloond worden. We dienen we de motie van D66 over Collectief Particulier Opdrachtgeverschap dan ook graag mee in.

De fractie van GroenLinks kijkt uit naar alle resultaten van de vele onderzoeken en is benieuwd naar de uitkomsten.