Voor GL bestaat ook dit dossier uit drie elementen, verleden, heden en toekomst, een drietraps raket naar voren!
Trap 1: Oorsprong
Veel is al gezegd over de oorsprong, maar we mogen toch ook helder zijn dat wij als Gemeente Assen een grootse ambitie hadden voor het creëren van een unieke test locatie in Nederland, met niet een huis of straat vol meetpunten, maar een hele stad. Een Living Lab. Dat deze ambitie groot was, is duidelijk, en dat daarbij fouten zijn gemaakt is evident, maar dit betekent zeker niet dat alles fout is gegaan. GL is altijd zeer kritisch geweest op het Sensor Cluster en was vanaf dag 1 zeer nauw betrokken, maar daarom zijn we ook zo overtuigd dat kritisch zijn nodig is om de absolute potentie uitgekeerd te krijgen.
Toch hebben ook wij de vragen die ook bij de andere fractie sleven, zoals wij vanavond al hebben mogen aanhoren en zijn wij heel benieuwd naar de antwoorden van de wethouder hierop. Welke vragen leven er zoals bij GroenLinks:
Actieve informatieplicht: Waarom is de raad niet geïnformeerd toen in februari 2016 het college al wist van financiële problemen bij het sensorcluster en de slechte vooruitzichten?
Vertrouwen: Is de wethouder er zich van bewust dat dit ook het vertrouwen dat de raad in hem moet kunnen hebben raakt?
Voortschrijdend inzicht: Waarom wordt pas eerst nu ingezien en geconstateerd dat een controlerende functie en een ambassadeurs functie verenigt in dezelfde persoon van een wethouder schuurt? Hoe kan het dat ervaren bestuurders dit gaande het proces niet zelf hebben onderkent en gesignaleerd?
Juridisch inzicht: Hoe kan het dat de juridische regeling in het contract tussen gemeente en sensor wat betreft het aangelegde netwerk en infrastructuur op geen enkele wijze rekening houdt met de mogelijkheid en de gevolgen van een faillissement van sensorcity? Waar komt in 2010 de gedachte vandaan dat de Stichting niet failliet zou kunnen gaan (p. 22 tijdlijn). En ook de veranderde eigendomspositie is niet gedeeld!
Betaling netwerk: Waarom heeft het college in afwijking van afspraken die er lagen eerst dit debat af te wachten, toch al de kosten betaalt voor het netwerk voor heel 2017 aan een partij die de volgende dag failliet kon worden verklaard?
Trap 2: Wat hebben we dan nu?
Behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst, maar inmiddels mogen we ons weleens afvragen wat die behaalde resultaten eigenlijk zijn. Projecten van 2014 worden in 2015 niet eens meer genoemd. Ambities worden met het jaar groter en de gaten in de begroting en beloftes stijgen hand in hand.
En wat hebben we dan nu? Na bijna 10 jaar experimenteren zijn er een hoop dingen geprobeerd, gebouwd, getest, gedaan en geschreven. En ja, niet alles was een succes, maar dat is het leuke aan experimenteren, leren van fouten is net zo leerzaam als leren van de dingen die goed gingen. En er is toch een hele boel neergezet, en dat wat er staat werkt goed. De opleiding is nog steeds hier, het netwerk ligt door de stad en werkt. Er is veel onderzoek gedaan, er zijn vele dingen geleerd en nieuwe technieken en ideeën getest en uitgewerkt naar een concept of product, even los van de vraag of het allemaal commercieel succesvol was
Trap 3: En hoe nu verder?
Hoe nu verder is misschien wel de belangrijkste vraag die we ons met z’n allen kunnen stellen. Wat GL betreft zijn er meerdere opties, maar de volgende is misschien wel de meest praktische. Want laten we niet vergeten dat we in het verleden een hoop dingen hebben opgebouwd, kennis, ervaring, een heus sensor netwerk. Een hele hoop elementen die juist heel goed zijn.
Een splitsing van die elementen, als eerste Stichting Living Lab Assen die zich bezig gaat houden met de promotie, koppeling en ontwikkeling van nieuwe projecten. Niet vanuit een commercieel oogpunt, maar vanuit een ontwikkelperspectief. Alle initiatieven zijn welkom, schaalgrote is niet belangrijk en samenwerking is verplicht. Bijvoorbeeld door het verplicht delen van meetdata. Niet de analyse of het product, maar wel dat wat je meet via het Sensor Network in Living Lab Assen. En daarnaast, als tweede, een Exploitatie Living Lab Assen BV, die zich uitsluitend bezig houdt met het financieel en constructief bouwen, onderhouden en beheren van het fysieke netwerk. Hier huurt de Gemeente Assen capaciteit en kan het deze capaciteit gebruiken voor bijvoorbeeld het parkeermanagement, maar ook voor Onderwijs doeleinden, zoals Dr. Nassau, DC, Hanze, etc.
Op deze manier kan de Stichting zich onzelfzuchtig richten op het binnenhalen van allerlei projecten, oplossingen en partners en kan de BV zich richten op het rendabel houden van de exploitatie van het fysieke netwerk. En dat betekent dus ook dat er buiten de kosten voor het gebruik van ons deel van het fysieke netwerk infrastructuur er verder geen gelden naar Sensor gaan. Met uitzondering natuurlijk een reguliere aanvraag, onderbouwd door een plan, nut en noodzaak.
Om dat dit nogal inhoudelijk is, brengen we het even terug naar de essentie, namelijk een splitsing van sturing en beheer.
Want wat we in ieder geval geleerd zouden moeten hebben is dat het zijn van een onafhankelijk controlerend overheidsorgaan betekent dat je niet ook zelf dingen moet gaan willen ontwikkelen. Immers, ambtenaren zijn geen politici en politici zijn geen ambtenaar. Net zoals politici geen ondernemers zijn of vice versa. Een nette scheiding van machten zorgt ervoor dat we elkaar in evenwicht kunnen houden, dat ambities, realiteit en visie kunnen samenwerken. In plaats van verweven machten die in een poging de schijn van zelfstandigheid hoog te houden, zichzelf isoleren. Als een machten daadwerkelijk zelfstandig zijn en zelfstandig kunnen handelen zijn doelstellingen, ambities en visie ook bespreekbaar.
Want laten we niet vergeten waarom we dit zijn gaan doen, we wilden een Living Lab Assen maken, een proeftuin, een voorbeeld voor Nederland. De enige, unieke locatie in Nederland waar alles getest, gemeten en gemaakt kan worden en dat betekent dat we ook moeten accepteren dat dingen soms niet werken, niet kunnen of niet haalbaar zijn. Fail, Fast & eFFectively, zodat je kan leren van fouten, kan leren van successen en constant in beweging blijft, in plaats van steeds maar weer naar wazige doelstellingen werken, met dromen in plaats van visie, met fantastische perspectieven in plaats van realistische successen.